DIALEKT

NYNORSK

FORKLARING

LYD

F (side 1)

fabbn f.

famn

ein famn ved er 2x2 m x 60 cm

fabbro m.

farbror, onkel

fagnæ v.,-a

fagne

ta vel imot; «e vart so væl fagna då e kåm dær»

fald

fal

«han jordæ galn sin fald»: han gjorde kjend (kunngjorde) at garden var til sals

fale

farleg

risikabelt

fale m.

farde

mugglag på gamal mjølk, det måtte «pyntast» av

falleræ v.,-tæ

fallere

forfalle, tapa seg p.g.a.manglande vedlikehald eller elde

fallæsykji f.

fallesykje

epilepsi

fangand n.

fange

«veafangand»: vedfange (så mykje ein kunne bera i famnen, eller helst på eine armen)

fangbådn n., flt
-bødn

fangbarn –
fangborn

spedbarn

fantol n.

fantord

slengord

fantæ v.,-a

fante

rote, sløse; «fantæ burt noko»: rote bort, sløse bort, så det ikkje blir noko att

fantækråm n.

fantekram

taterfølgje

fantæstykkji n.

fantestykke

fantestrek

fara burt v.,
fór/foro

fara bort

minke, skrumpe inn (helst om folk når dei tok til å bli gamle og sjuke), ”han hadde fare illæ”

fara vitt o bræitt

fara vidt og breitt

fara overalt, vera bereist

farang m.

farang

omgangssjuke

faredag m.

faredag

dagen då tenestefolk festa seg i teneste: fyrste faredag var 14. april, andre faredag 14.
oktober

farg n.

farg

press; «læggji i farg»; «læggji farg på» Jf. «færgji»

fari sældæ (me)

fari selde meg

banneuttrykk; ”han sælda o banna”

farsynt

farsynt

når det viser far (spor) i snø eller søle

far-veu f.

farvede

plank eller kløyvningar på klopp eller bru

fa-sia f.

farssida

slekta til far

fa-sist f.

farsyster

tante; ”fasyste mi”

fahsle* m.

fasle

berereim til taske, skræppe el. tæine, eller for skadd arm

fastan

fastande

«gå fastan»: vera utan mat frå morgonen og utover dagen

fat n., flt. føt

fat

«dæi eto tå føto»: dei åt alt på fata

fata v.,-a

fata

1) ta tak i noko fort, 2) «fata i»: ta eld, få fyr

fatafillæ f.

fatefille

gryteklut

fatikassa f.bf.

fattigkassa

«kåma på fatikassa»: få stønad, «gå på sosialen»

fe-kar m.

fekar

ein som handlar med fe - vanleg yrke før

fekja v.,-a

fetja

ta opp mosker, t.d. ved strikking

felinkæ v.,-a

felinke

gjera seg til, innynde seg; «læggji se om nokon»

felæ v.,-tæ

fele

1) mangle, feile; «ho fela tre på sjåu»: ho manglar tre på sju, d.v.s.
klokka er tre minutt på sju; «dæ fela mykji på dæ»: det manglar mykje på det; «ko fela ræ de?»: kva er det som feilar deg?

félæfrans m. (el.
filæ- m.)

fillefrans, jerv

felælæte n.

felelæte

fena m.

fenad

småfe; ”fenaknok”:avgnage bein av fenalår

fes-bli

fisblid

smørblid, smiskeblid

fes-føyka

fisføyka

”dæ gikk fesføyka”: det gjekk gale, lukkast ikkje

fes-grust

fisgrust

om noko som er meir enn alminneleg gildt, men som går fort over

fes-gult

fisgult

lys gult

fes-lonka

fislunka

lite temperert; «dæ æ kji æigøng fes-lonka» (om mat og drikke)

fesmor f.bf.

fismor

jf. Livmor

fet m.

fit

langtøygd grasslette ved elv eller vatn

fetasko m.

fetasko

sko laga av leggskinn frå reinsdyr, sjå. «husko»

feti bf.flt.

fetlingar

reinsdyrskinn frå leggen

fevil

fivel m.

myrull

fevældre n.

fivreld

sommarfugl

fiffæ se v.,-a

fiffe seg

pynte seg

fignæ v.,-a

fegne

gjera seg til, innynde seg. T.d. ein hund som er glad og leiken då nokon kjem heim att.
Då nokon har klappa og roa hunden, er han «fejin» og «tefress»

fiklæ v.,-a

fikle

1) småpusle eller fingre med noko utan mål, 2) vera naiv, vikle seg inn i noko som er
alvorlegare enn ein hadde meint

fikt f.

fikt

dragsmål, slagsmål, «kåma i fikt»; «han va i fiktn» (også verb: «å fiktæ»: «han fikta mæ
jænto»: han småslåss og tulla med jentene)

fiktæ v.-a

fikte

(små)slåss; ”han fikta mæ jænto/ho fikta mæ guto”: tulla med jenter/gutar

fiktén

fikten

uroleg, leiken

fili f. flt.

fili

bordvegg i loftssval; «svalafili»

fillæ f.

fille

vaskeklut; «sæssæfillæ»: seteklut; «gølsfillæ»: golvklut