DIALEKT

NYNORSK

FORKLARING

LYD

S (side 1)

sabbén

sabben

svær, veldig; «sabbnæ græiu», «sabbent»: svære greier

safsén

safsen

veldig, svært, mykje

sagamjøl n.

sagmjøl

sagmugg

sakt(-færle)

forsagt

stillfarande, saktmodig

saktæ v.,-a

sakte

«saktæ på»: sakke, setja ned farten

salryggja

salryggja

med svai rygg, som ein gamal hest; «takæ sala se»

saltbiti

saltbiten

inntrekt med salt, t.d. spekemat

salthællæ f.

salthelle

salthelle, stein der dyra kunne få sleikje salt

saltstæin m.

saltstein

rund elvestein til å mala salt og kaffi på (det var óg bygd eigne saltkverner, eigne møllehus)

salut

salut

med store felt av ulik farge, botut

sama

same

samaleine

sameleis

likeeins

samdrøgd

samdrøgd

1) om hestar i tospann, mellom to par skjæker, jf. «bæite»,
2) som dreg i takt, som arbeider godt saman, som hestar i tospann

samfængd

samfengd

einsarta, sagt om sammale kveite, som vart male i bygda

samling f.

samling

kristeleg møte

samlæ

saman

”allæ samlæ”: alle saman

samrægning f.

samregn

regn utan opphald

sams

sams

”ta sams”: utan å velja ut noko

samstællast v.,
-test

samstellast

gjera avtale om noko; «samstællæ»

samtast v.

samtast

bli samde

samtæ se v.,-a

samte seg

tenkje seg om

sangrén

sangren

kvinande, sutrut (om ei røyst)

sankæ v.,-a

sanke

1) samle krøter og følgje dei til beite om morgonen, 2) samle saman brennefang og anna

sannæ v.,-a

sanne

sjå at noko er sant, erkjenne, innsjå; «då fær du sannæ minæ ol»

sannørtug

sannordug

som talar sant, sannferdig

sate m.

sate

avsats eller hylle i lendet eller i berg

savall m.

savall

tida om våren då sevja stig; «i savalle»

sea

sidan

seinare, etterpå

sea v., sa

seia

«sea tå ri»: seia vidare; «dæ sijist dæ»: det seiest det, det blir sagt så, det er visst slik;
«sea fyry»: undervise; «sea se te»: love seg til; ”sea noko uti væræ”:
seia noko litt ubestemt; ”dæ æ kji seante”: det er ikkje noko ein skal seia vidare

seg n.

sig

«vasseg»: inntrekk av vatn; «hævdæseg»: sig frå møkakjellaren; «søkkæseg»: sokkesig,
når sokkane sig ned på anklane

sega v. seig

sige

”sega i væg”: sige langsamt av garde

segras v.

segrast

avmagrast

sele

særleg

1) særleg, særskilt; «sele fint»: særleg fint, ekstra fint,
2) åtskilt; «haddæ dæ sele»: hadde det åtskilt, kvar for seg

sellar m.

sellar

sil forsynt med silhår (klut av vove tagl)

semmær

semmer

1) som er kresen og et lite; «semmær på matn», 2) dårleg, ring

senadrått m.

senadrått

muskelkrampe

seppræ v.,-a

separere

separere (sentrifugere) mjølk til «seppramjølk» og «søtrumme»

seprator m.

separator

til å skilja ut fløyten frå mjølka

sér

sær

1) sær, eigenarta, 2) kresen, vand på maten

serræ v.,-a

serre

sige langsomt framover (når ein ek på kjelke); «dæ jikk serrént»; «serra o pissa so lænji»

side m

kyrkalv, brukt i kalling: «sidatn, sid, sid, side, dakkala», brukt når ein kalla på kyrkalvar,
eller: «sir-ri, siri ussén» til uksekalv

sifua

sidfua

sidrumpa

siglæ v.,-dæ

sigle

1) tane, småspringe, 2) flyte bortover «tå sigle»: av farten

sigæ v., sæig

sige

«brokji ha siji ne»: broka har sige ned

sihslæ* v. -a

sisle

sildre, piple; ”dæ sisla o rann”

sijin

sigen

sliten, trøytt

siknæ v.,-a

sikne

falle til botnen, bli botnfall

siktamjøl n.

siktamjøl

mjøl male av det spissa eller skrelte kornet

sikæ v.,-a

sike

tømme av så botnfallet er att

silæ-njiv m.

silekniv

liten trereiskap til å skilja fløyta frå skummamjølka ( før separatoren kom)

singræ(-bjøllæ) f.

singrebjølle

bjølle med sped klang

sinn

sinn

”sinn sundag”: no sist sundag

sinnimyljo

seg i mellom

sinnom

sinnom

«sinnom hælg»: førre helg

sinnæ v.,-a

sinne

«å sinnæ ette»: leggje merke til, bry seg om

sirune m.

sidrune

nygror i legda på åkeren

sislæ v.,-a

sisle

piple; «sisla o rann»

sissælrot f.

sisselrot

søt rot som veks i sprekker i berg eller steinar

sita på støle v.,
sat/soto

sitja på stølen

vera på stølen om sommaren; «dæi soto på neræstøle væl två viku»:
dei var på heimstølen i vel to veker, jf. «stølæ»

sitrøyæ f.

sidtrøye

sid trøye, kufte, motsett: «stuttrøyæ»

sjabær

sjaber

(også uttala «sjabæl») dårleg, veik (om ting), ikkje heilt frisk (om folk)

sjaka v.,-a

sjaga

sjangle

sjank m.

sjank

kant eller del av noko, t.d. eit engstykke eller tøystykke