DIALEKT

NYNORSK

FORKLARING

LYD

sprak n.

sprak

gneist (som høyrest)

sprall m.

sprall

små kuler av møk frå sau, geit, hare

sprallæ v.,-a

spralle

gjera frå seg, skite (om sau, geit, hare)

sprela v.,-tæ

sprela

gjera livlege rørsler med lemene og kroppen

sprik f.

sprik

så langt ein kan nå over med utstrekte fingrar

sprikløvd f.

sprikløvd

lengda frå tommeltotten til veslefingeren

spring m.

spring

vasskran; ”springvatn”: trykkvatn med fall

springæ ette
værme

springe etter verme

ha det travelt når ein er hjå nokon (uttrykk frå den tid ein måtte låne ild)

sprislæ v.,-a

sprisle

drysse, spreie

sprægglut

spraglut

i to eller fleire fargar; «sprægglasøkka»: spraglute sokkar

sprækkji or se
v.,-ktæ

sprekkje or seg

seia vel mykje

sprænjæ f.

sprengje

Trommesjuke

sprænæ f.

sprene

flekk, sprut ( t.d. ”ei møkjasprænæ”), hard kort regnskur

sprættén

spretten

leiken, ledug, spenstig

sprættæ f.

sprette

lita kragenål, sylvring med tverrsplitt

sprættæ (se) v.,-a

sprette

sprette, gjera kåte kast

sprættabøji m.

spretteboge

kjepp til å sprette pinne med

sprættæklypæ
v.,-klåup

spretteklype

knipse nokon på nasen for å erte

sprøttæ f.

sprotte

opning, helst på klesplagg; «brokæsprøttæ»; «å sprøttnæ»: gå opp,
opne seg av seg sjølv (om broka)

språkæ v.,-a

språke

snakke ”fint”, knote

spune m.

spunad

(også «spuna»: spunad) spinning, arbeidet med å spinne, også brukt om ferdigspunne garn

spuns m.

spuns

kloss brukt som lokk på trebutt; «fjøs-spuns»: lokk i golvet på fjøset,
til å dekkje for spunsholet der ein moka møka ned i kjellaren

sputær m.

sputer

sprut; «i full sputær»: i full fart; «så sputærn sto»: så spruten stod (jf. «sputræ»)

sputræ v.,-a

sputre

sprute

sputtæbakk(ji) m.

spyttebakke

skål ein kunne spytte i i staden for å spytte på golvet

spyllæ v.,-tæ

spille

”spyllæ ne”: miste, søle bort

spægråut m.

spegraut

fløyelsgraut, graut av kveitemjøl, smør og mjølk, servert med smørauga

spæl m.

spæl

lita rove, på geit og spælsau

spænt i hæl

spent i hel

heilt, aldeles i hel; «e kjæm te slå me spænt i hæl»

spænæ v.,-a

spedne

ta av, bli tunnare (om dyr), jf. «segrass»

spærrhyllæ f.

sperrhylle

hylle frå vegg til vegg, utan knekt

spærræ f.

sperre

«spærru» var bjelkane som vart lagde tvers over åsane i rausta tak

spøkri n.

spøkeri

skrømt, spøkjelse, om nokon som «jikk att ette se»

spøli f.flt.

spoler

bjørkerune som vart berkt og delt på langs, og deretter brukt til å flette «tæinu» av

spønén

spønen

stiv, hard, ikkje lett å bøye

spøng m.

spong

grann list av metall til forsterking eller støtte i klede

spørja se væg v.,
spoldæ

spørja seg veg

spørja seg fram

spørsmålsbokji
f.bf.

spørsmålsboka

Pontoppidans forklaring

spørv m.

sporv

1) sporv (også brukt ”spurv”), 2) hake på ljå som gjekk inn i orvet

spøssk

spotsk

hovmodig og skarp

sta m.

stad

plass; «mangæstan»: mange stader; «aræstan»: andre stader; «æistane»: ein eller annan stad

sta-fast

stadfast

noko tungt og fast som ikkje kan flyttast

stabbe m.

stabbe

hoggestabbe, avsagd stolpe

stabbædans m.

stabbedans

spesiell dans i bryllup

stabæint

stadbeint

sta, bestemt, beint fram

stabæis m.

stabeis

stabukk

staggæ v.,-a

stagge

prøve å roe